De kern van meditatie

De kern van meditatie is heel eenvoudig. Stil en rechtop zittend richt je je aandacht op de ademhaling, en blijft zo in het hier en het nu. Gedachten en gevoelens komen en gaan, en ze zijn allemaal goed. Je probeert ze te zien zonder met ze mee te gaan; je aandacht blijft bij je ademhaling.

Een rustige geest?

Meditatie betekent niet per se dat je geest stil en rustig is. Soms wel, maar soms helemaal niet. Je kunt een rustige geest niet afdwingen, je kunt niet besluiten dat het stil in je hoofd wordt. Het enige wat je kunt doen, is bij je ademhaling blijven en iedere keer dat je merkt dat je geest is afgedwaald, weer terugkeren naar je ademhaling. Zonder enig oordeel. Als je die oefening regelmatig doet, dan zal je merken dat je gedachten minder macht over je krijgen en je geest daardoor vanzelf rustiger wordt.

Aandacht, aandacht, aandacht

Alles wat je op een meditatieavond doet, is een oefening in aandacht. Niet alleen het zittend mediteren, maar ook het lopen tussen de meditatieperioden, het drinken van een kopje thee, het opruimen van het matje waar je op gezeten hebt: alles doe je met aandacht. Een avond mediteren is een avond waarop je niets anders hoeft te doen dan er te zijn. Soms ontvouwt zich dan opeens de rijkdom van het moment, van alles wat er hier en nu is.

Over de  meditatie die we doen

De man die later ‘Boeddha’ zou worden genoemd is de historische Siddharta Gautama die ongeveer 500 v. Chr. opgroeide in het noorden van India. Hij leefde in een welgesteld, beschermd milieu, de buitenwereld werd van hem weggehouden. Als jong volwassene ging hij een keer de stad in, met een begeleider, en zag, voor het eerst in zijn leven, een oude grijsaard. Hij schrok. Bij een andere gelegenheid zag hij een ernstig ziek persoon en het lijk van een overledene. Ook zag hij een monnik die een vredige en vrije indruk maakte te midden van dit alles. Nogal verontrust vroeg hij zijn begeleider hoe dat zat en hij hoorde dat ouderdom, ziekte en dood bij het menselijk bestaan hoorden, dat ieder mens dat lot ten deel zou vallen. De jonge man was zeer ontsteld. Op een goed moment nam hij zich voor om te zoeken naar een manier om vrij te worden van dit lijden. Een enorm waagstuk, en het is hem gelukt. Toen hij na zes jaar van volledige toewijding aan meditatie de perfecte verlichting bereikte (= een ‘boeddha’, een ‘ontwaakte’ werd) riep hij uit: 
“Wonder van alle wonderen, precies zoals ze zijn, zijn alle levende wezens boeddha’s, toegerust met wijsheid en deugd. Alleen omdat mensen vasthouden aan hun misleidende denken slagen ze er niet in om dit te zien en te realiseren.”

Met bovenstaande uitspraak is de inzet, de aanpak en de uitkomst van onze beoefening aangeduid.

In onze training betekent mediteren dat je onderzoekt of jij dat menselijke, misleidende denken herkent in jouzelf, en zo ja, hoe jij..

• ..aan dat denken vasthoudt, steeds opnieuw,
• ..het los kunt laten, steeds opnieuw,
• ..die natuurlijke, aangeboren ‘wijsheid en deugd’ die de Boeddha noemt kunt zien in het leven van alledag, precies zoals het is, en dat er geen enkel verschil is tussen dat leven en jouzelf.

Mediteren is een intensieve training in aandacht en concentratie, in duidelijke methodische stappen en fases.
In de Japanse Zen traditie spreken we van ‘zazen’ of zitmeditatie. Dat is: stil zitten op een kussen, in een stabiele, wakkere en waardige houding.
Met de aanwijzingen uit het boeddhisme kun je een innerlijke houding, een wijze van zien ontwikkelen, waarmee jij ‘vrij wordt van lijden te midden van dat lijden’.
In die visie bloeien wijsheid en openheid, en leef je volop in het levende leven zoals dat zich elk moment aandient… en als je even niet oplet, zit je er, sneller dan je kunt denken, weer mijlenver naast.

Zazen is een krachtige en complete basisoefening om je te helpen te zien hoe het bestaan werkt, hoe jouw ware natuur is.

Is zen moeilijk?

Ja en nee. Soms is de meditatie, zazen, zonder problemen, soms doet het pijn, fysiek of emotioneel. De zen-leer kun je  eenvoudig noemen, en zij kan kort en helder worden doorgegeven. Maar je vergeet haar zó weer! Je brein heeft de steeds terugkerende, zeer sterke neiging om jou in de maling te nemen. En precies jouw brein kan leren dat te doorzien.
Dan komt een aparte moeilijkheid: je moet de meditatie wel regelmatig doen. Iedere dag. Gewoon dóen. Dat is moeilijk, ja. Mediteren in een groep helpt enorm. En een leraar.

Onze bijeenkomsten zijn bedoeld als voeding, inspiratie en stimulans voor jouw individuele beoefening en jouw onderzoek van je leven van alledag.

Zen

De groep is geworteld in de Zen-traditie. De manier waarop geoefend wordt, komt overeen met de manier waarop er geoefend wordt in het International Zen Center Noorder Poort in Wapserveen. Vanuit deze groep kun je dus gemakkelijk deelnemen aan de zen-programma’s die daar worden aangeboden.